W przypadku złamania przepisów transportu drogowego przedsiębiorstwa transportowe narażone są na wysokie kary nałożone przez Inspekcję Transportu Drogowego, które określane są w oficjalnym taryfikatorze. Najwyższe kary, które według obowiązujących zapisów mogą być nałożone na przewoźnika na terenie Polski, to 15000 PLN (w przypadku kontroli na drodze) oraz 30000 PLN (w przypadku kontroli w siedzibie przewoźnika).
Przy nagminnym naruszaniu przepisów przez kierowców, niemal pewna jest kontrola w siedzibie przewoźnika. Ponadto zapisy w ustawach o transporcie drogowym jasno określają, że każdy z podmiotów wykonujących regularne przewozy powinien być skontrolowany przynajmniej raz na 5 lat przez organy wydające licencje i zezwolenia na transport drogowy (w tym przez ITD)
Jakie pojazdy?
Kontrola ruchu drogowego w stosunku do kierujących pojazdami, którzy wykonują transport drogowy lub przewóz na potrzeby własne, należy również do Inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego, którzy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli kierujących pojazdami, którymi wykonywany jest transport drogowy lub przewozy dla potrzeby własne pojazdami:
- których DMC (dopuszczalna masa całkowita - z naczepami włącznie) przekracza 3,5 t - przy przewozie rzeczy;
- przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób (włącznie z kierowcą) w niezarobkowym przewozie drogowym osób (przewozy na potrzeby własne) oraz wszystkich pojazdów w zarobkowym transporcie drogowym osób.
Miejsca kontroli
Inspektor wykonuje czynności kontrolne, posługując się legitymacją służbową i znakiem identyfikacyjnym. Zatrzymanie pojazdu do kontroli może być dokonane tylko przez umundurowanych inspektorów znajdujących się:
- w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego;
lub
- w miejscu oznakowanym znakiem drogowym uprzedzającym o kontroli.
Inspektor bez umundurowania może wykonywać czynności podczas kontroli:
- w przedsiębiorstwie;
- przewozów regularnych, o ile nie wymaga to zatrzymywania pojazdów na drodze poza przystankami;
- transportu drogowego taksówką, o ile nie wymaga to zatrzymywania pojazdów na drodze poza postojem.
Uprawnienia inspektora ITD
Inspektorzy wykonując swoje czynności uprawnieni są do kontroli:
- dokumentów związanych z wykonywaniem transportu drogowego lub przewozów na potrzeby własne oraz przestrzegania warunków w nich określonych;
- dokumentów przewozowych związanych z wykonywaniem transportu drogowego lub przewozów na potrzeby własne, o których mowa w art. 1;
- ruchu drogowego w zakresie transportu, o którym mowa w art. 1, na zasadach określonych w przepisach działu V ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, a w tym stanu technicznego pojazdów;
- przestrzegania przepisów dotyczących okresów prowadzenia pojazdu i obowiązkowych przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy;
- przestrzegania szczegółowych zasad i warunków transportu zwierząt;
- przestrzegania zasad i warunków dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych;
- wprowadzonych do obrotu ciśnieniowych urządzeń transportowych pod względem zgodności z wymaganiami technicznymi, dokumentacją techniczną i prawidłowością ich oznakowania w zakresie określonym w ustawie z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 97, poz. 962 i Nr 173, poz. 1808);
- rodzaju używanego paliwa - przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu mechanicznego.
Inspektor, wykonując wyżej wymienione zadania, ma prawo do:
- wstępu do pojazdu;
- kontroli dokumentów;
- kontroli urządzeń pomiarowo-kontrolnych znajdujących się w pojeździe;
- kontrolowania masy, nacisków osi i wymiarów pojazdu przy użyciu przyrządów pomiarowych;
- żądania od przedsiębiorcy i jego pracowników pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów i innych nośników informacji oraz udostępnienia wszelkich danych mających związek z przedmiotem kontroli;
- wstępu na teren przedsiębiorstwa, w tym do pomieszczeń, gdzie przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą, w dniach i godzinach, w których jest lub powinna być wykonywana ta działalność;
- stosowania środków przymusu bezpośredniego;
- używania broni palnej.
Inspektor ITD może również:
- legitymować kierowców i inne osoby w celu ustalenia tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
- badać dokumenty i inne nośniki informacji objęte zakresem kontroli;
- dokonywać oględzin i zabezpieczać zebrane dowody;
- przesłuchiwać świadków i zasięgać opinii biegłych;
- przesłuchiwać kontrolowanego w charakterze strony, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla ustaleń kontroli.
Obowiązki kontrolowanego kierowcy
Kontrolowany jest obowiązany umożliwić inspektorowi dokonanie czynności kontrolnych, a w szczególności:
- udzielić ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazać dokumenty lub inne nośniki informacji oraz udostępnić dane mające związek z przedmiotem kontroli;
- udostępnić pojazd, a w uzasadnionych przypadkach wynikających z przeprowadzonej kontroli pojazdu na drodze, obiekt, siedzibę przedsiębiorcy oraz wszystkie pomieszczenia, w których przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą bądź też przechowuje mienie przedsiębiorstwa;
- umożliwić sporządzenie kopii dokumentów wskazanych przez kontrolującego;
- umożliwić sporządzenie dokumentacji filmowej lub fotograficznej, jeżeli może ona stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli;
- umożliwić przekazanie, za potwierdzeniem odbioru, kopii dokumentów oraz oryginału zapisu urządzenia samoczynnie rejestrującego prędkość jazdy, czas jazdy i postoju, których kontrola będzie dokonywana poza siedzibą przedsiębiorcy.
Protokół, decyzja, kara...
Z przeprowadzonych czynności kontrolnych inspektor sporządza protokół, a jego kopię doręcza się kontrolowanemu. Wyniki kontroli wykorzystywane są do formułowania wniosków o wszczęcie postępowania:
- administracyjnego o cofnięcie uprawnień przewozowych przedsiębiorcy, określonych przepisami ustawy;
- karnego lub karno-skarbowego;
- w sprawach o wykroczenia;
- przez organy Państwowej Inspekcji Pracy;
- przewidzianego w umowach międzynarodowych w stosunku do przedsiębiorców zagranicznych.
W zakresie kontroli przestrzegania przepisów prawa o ruchu drogowym inspektorom ITD przysługują również uprawnienia takie, jak Policji.
(źródło: www.tacholab.pl)
